“Kamienna małpa” to czwarty tom fenomenalnego cyklu, którego głównym bohaterem jest niebywale błyskotliwy i bystry Lincoln Rhyme. Niestety jest to też najsłabsza powieść Jeffrey’a Deavera, choć nie można powiedzieć, by była mdła, miałka, nijaka czy zwyczajnie zła.Tematyka jest bardzo specyficzna, toteż nie każdemu może przypaść do gustu, mimo to od książek tego autora nie można się oderwać i nie ma znaczenia, w jak kiepskiej byłby on formie. Historie przez niego stworzone zwyczajnie intrygują i wciągają. Choć zakończenia bywają przewidywalne, czytelnik nie czuje jednak niedosytu czy braku satysfakcji. To niezwykle rzadkie w przypadku tego gatunku.

Tym razem Jeffrey Deaver na tapet postanowił wziąć problem imigracji, handlu ludźmi oraz osób, które wciąż wzbogacają się na nieszczęściu innych. Trzeba przyznać, że tego typu pozbawieni empatii łajdacy oraz ich czyny to niebywale kontrowersyjny temat, jednak autor świetnie sobie z nim poradził. W tej części uwielbianego przez wielu czytelników cyklu postanowił bardziej skupić się na problemach współczesnego świata, zaś minimalnie mniej na śledztwie, dowodach, poszlakach i zagadce.

Zdecydowanie na plus zaliczyć można błędy głównych bohaterów czy też nie do końca przemyślane decyzje, które z pewnością wielu czytelników wyprowadzą z równowagi. Jest to jednak zabieg celowy, który na celu ma pokazanie, iż nawet tak doskonałemu duetowi jak Sachs i Rhyme zdarzają się potknięcia. To zdecydowanie podkreśla ich ludzkość i wiarygodność. W końcu nikt w rzeczywistym życiu nie ustrzegł się błędu. Deaver wykreował bardzo specyficzne postaci, wśród których każdy czytelnik znajdzie swojego ulubieńca. Każdy z nich ma też swoje wady, dlatego też łatwiej jest się z nimi zżyć czy utożsamić.

“Kamienna małpa” to książka niezwykle wręcz uniwersalna, choć po raz pierwszy w Polsce wydana została około 17 lat temu. Problem nielegalnej imigracji czy handlu ludźmi to jak najbardziej aktualne dziś tematy.

Ogromną zaletą czwartego tomu tej serii jest wyjście poza znane większości autorów ramy i uwzględnienie w powieści ludności państw azjatyckich. Deaver pokazuje, iż przeminęła era białoskórego bohatera w młodym wieku i udowadnia, że uwzględnienie nawet w fikcyjnej powieści innych ras, kultur i wierzeń jest ogromną wartością.

Dlaczego więc można uznać, że jest to najsłabsza część? Przede wszystkim dlatego, iż czytelnik już na początku poznaje tożsamość sprawcy. Później bohaterowie jedynie próbują wyprzedzić jego ruchy i dotrzeć do przyszłych ofiar przed nim. Trzeba przyznać, że właśnie z tego względu napięcie nie jest tak odczuwalne, jak chociażby w przypadku “Kolekcjonera kości”. Mimo wszystko żaden miłośnik książek Jeffrey’a Deavera nie powinien być zawiedziony.