kwiecień 18, 2025

Rezultaty wyszukiwania dla: Yo Landi Visser

niedziela, 26 marzec 2017 12:04

Powstanie

Mechaniczna rewolucja nadciąga! Powstanie to drugi tom Wojen Alchemicznych autorstwa amerykańskiego pisarza Iana Tregillisa, które kilka miesięcy temu w bardzo obiecujący sposób wkroczyły na polski rynek fantastyczny za sprawą powieści Mechaniczny.

Autor ponownie przenosi czytelnika do alternatywnej wersji Europy, w której to Królestwo Niderlandów dzierży niepodzielną władzę. Na placu boju pozostała już jedynie Francja, która broniąc się resztkami sił zdaje się nie mieć wielkich szans na dalszą niezależność. Swą potęgę Holandia zawdzięcza niezwykłemu wynalazkowi naukowca i zegarmistrza Christiaana Huygensa, który trzysta lat wcześniej stworzył mechanicznych ludzi zwanych klakierami, napędzanych precyzyjnym mechanizmem i formułami alchemicznymi. Niewymagająca żołdu, niezwykle szybka i silna armia maszyn zdaje się niepokonana, a już z pewnością nie stanowi dla niej wielkiego zagrożenia garstka broniących się Francuzów.

Każda machina wymaga sprawnej pracy wszystkich trybików, a czasem awaria najmniejszego z nich może doprowadzić do nieprzewidzianych w skutkach wydarzeń. Tak jest i tym razem, a owym trybikiem okazuje się Jax, mechaniczny, który w niecodziennych okolicznościach zyskał wolną wolę, uciekł swym właścicielom i za swój cel obrał uwolnienie swych pobratymców z niewoli. Wbrew temu, co sądzą ludzie, klakierzy nie są bowiem bezwolnymi maszynami, a nieoczekiwanie – za sprawą alchemicznych formuł – okazuje się, że to istoty myślące i czujące, spętane jednak nakazami posłuszeństwa, których nie mogą przełamać.

Powstanie jest bezpośrednią kontynuacją wydarzeń przedstawionych w Mechanicznym, a dalsze losy bohaterów poznajemy z perspektywy trojga z nich. Pierwsze skrzypce gra wspomniany Jax, w poprzednim tomie w pewnym momencie nieco odstawiony na boczny tor. Tym razem widzimy jego działania, wędrówkę i ucieczkę, śledzimy przemyślenia, wahanie i wątpliwości odnośnie własnej natury i moralności. Znaczną rolę odgrywa również hrabina Berenice Charlotte de Mornay-Périgord, dawna szpieg mistrzyni, odpowiedzialna za francuskie siatki szpiegowskie. Po katastrofalnych w skutkach wydarzeniach, podczas których zginął jej mąż, a ona sama została nie tylko okaleczona, ale i skazana na wygnanie, przeklinająca siarczyściej niż szewc z wieloletnim stażem Berenice opracowuje plan, który może zmienić losy historii. Trzecim bohaterem poprzedniego tomu był ksiądz Luuk Visser, brutalnie pozbawiony swej tożsamości i duszy, zmieniony w maszynę do zabijania. Jego wątek pojawia się w Powstaniu zaledwie kilkukrotnie, co może niektórych rozczarować, w zamian zaś wyeksponowano rolę kapitana Hugona Longchampana, dowodzącego obroną Zachodniej Marsylii w decydującym starciu z holenderskimi siłami. Choć początkowo byłam nastawiona sceptycznie do tej zmiany, ostatecznie kreacja francuskiego kapitana okazała się naprawdę mocnym punktem powieści.

Podczas lektury Mechanicznego można było dostrzec pewną nierówność stylu i akcentów postanowionych przez autora, które sprawiały, że lektura przynajmniej pierwszych rozdziałów powieści bywała dosyć mozolna. Miłym zaskoczeniem jest fakt, że Powstanie nie sprawia takiego problemu. Akcja jest tu znacznie bardziej dynamiczna, a poprzednie zarzuty tracą rację bytu. Tregillis w precyzyjny i przemyślany sposób rozwija nakreślone wcześniej wątki, wprowadzając nowe postaci, jak choćby tajemniczą królową Mab oraz zmienia sposób postrzegania wykreowanego przez siebie świata, ujawniając kilka wcześniej nieznanych szczegółów dotyczących samych mechanicznych, ich tożsamości i walki o wolność.

Podsumowując, drugi tom Wojen Alchemicznych to świetna kontynuacja, w pełni utrzymująca wysoki poziom pierwszej części, a nawet w niektórych punktach ją przewyższająca. Ian Tregillis stworzył fascynującą historię w klimatach steampunk, w której nie brak zarówno dynamicznej akcji, jak i okazji do rozważań na temat tego, co czyni nas ludźmi, czym jest prawdziwa wolność i czy jest ona czymś realnym do osiągnięcia, czy jedynie idealistyczną mrzonką. Mówiąc krótko, polecam.

Dział: Książki
piątek, 26 sierpień 2016 07:16

Mechaniczny

Zegarmistrzowie kłamią.

Alternatywna wizja świata utrzymana w tykających klimatach clockpunku, bunt maszyn, w których budzi się świadomość oraz rozważania nad istotą człowieczeństwa i nieśmiertelnej duszy to najbardziej apetyczne kąski, jakie można znaleźć w Mechanicznym, pierwszym tomie cyklu Wojny alchemiczne autorstwa Iana Tregillisa.

Historia Europy wywróciła się do góry nogami wraz z niezwykłym wynalazkiem holenderskiego naukowca i zegarmistrza Christiaana Huygensa, który w XVII wieku stworzył pierwszego mechanicznego człowieka napędzanego mocą alchemii. Powstanie kolejnych tzw. klakierów zapoczątkowało prawdziwą rewolucję i niesamowity skok zbrojeniowy na korzyść Holandii, która uzbrojona w armię niemal niezniszczalnych, mechanicznych żołnierzy dość szybko podbiła i podporządkowała sobie niemal całą Europę. Ostatnim niezależnym państwem pozostała Francja, mocno ograbiona z ziem i daleka od dawnej świetności, broniąca się coraz słabiej i mniej efektywnie.

Od powstania pierwszego klakiera mija niecałe trzysta lat. Klakierzy są nieodłączną częścią życia mieszkańców Holandii, pełniąc rolę służących, woźniców i żołnierzy, z pełnią przekonania traktowanych jak sprawne i użyteczne, ale pozbawione świadomości maszyny. Napędzani zaszczepionymi w nich głęboko rozkazami, zwanymi geas, mechaniczni ludzie niczego nie pragną i nie potrzebują, lecz coraz mocniej budzi się w nich świadomość. Co pewien czas pojawia się również informacja o zbuntowanym klakierze, który odmawia padania na kolana przed ludźmi i domaga się godnego traktowania, co kończy się falą paniki wśród ludzi i podtrzymaniem nadziei wśród jego pobratymców, że kiedyś może świat będzie wyglądał inaczej.

Głównym bohaterem powieści jest Jax, klakier, który niespodziewanie (choć z powodów jasno przez autora wytłumaczonych) zrzuca z siebie pęta geas i zyskuje wolność. Jednak jako zbuntowany mechaniczny, a tym samym zagrożenie dla precyzyjnego porządku rzeczy w królestwie, momentalnie staje się wrogiem publicznym numer jeden i celem gorączkowych poszukiwań ze strony władz. Jednocześnie, wbrew sobie, zostaje wplątany w przygotowywaną przez francuskich szpiegów rewolucję i sieć intryg, przez co szybko może stracić świeżo zdobytą niezależność.

Równolegle z wątkiem Jaxa, śledzimy historie dwojga ludzi - Berenice Charlotte de Mornay-Périgord, wicehrabiny de Laval, będącej „mózgiem” francuskiego wywiadu oraz katolickiego księdza Luuka Vissera, szpiega działającego od lat w Hadze również na rzecz Francji. Na zdecydowany plus powieści trzeba zaliczyć fakt, że cała trójka bohaterów została wykreowana w sposób wiarygodny i dopracowany, każdy ma też mocno zaakcentowany indywidualny rys, dzięki któremu pozostaje zapamiętany i wyróżnia się na tle innych.

Motyw buntu niewolników przeciwko swym panom, również w wersji science fiction, czyli rebelii rozpoczętej przez maszyny posiadające inteligencję i samoświadomość, nie jest w literaturze niczym nowym. Tregillisowi udało się jednak uniknąć powielania schematów i stworzyć zajmującą historią, głównie dzięki wykorzystaniu steampunkowego klimatu, który w ostatnich latach zyskuje coraz większą popularność. Alternatywne wizje świata, w których historia i przeszłość wypełnione są niesamowitymi maszynami i szczyptą alchemii, która przestaje być tylko wymysłem szaleńców, a staje rzeczywistością, przyciągają i pobudzają wyobraźnię. W przypadku Mechanicznego z jednej strony mamy do czynienia z wieloma elementami technicznymi, ale z drugiej przedstawione są one w przystępny sposób, co sprawia, że po powieść mogą z powodzeniem sięgnąć zarówno fani gatunku, jak i osoby, które dopiero rozpoczynają z nim przygodę.

Podsumowując, Mechaniczny to solidna porcja dobrej lektury, bardzo obiecująco otwierająca nową serię. Ian Tregillis w zgrabny sposób połączył wartką akcję, interesującą fabułę i bohaterów z rozważaniami na temat natury człowieka i jego prawa do zabawy w Boga z wszelkimi tej zabawy konsekwencjami. Warto sięgnąć i przeczytać. Polecam.

Dział: Książki
poniedziałek, 10 sierpień 2015 13:46

Chappie

Neill Blomkamp od swojego pierwszego pełnometrażowego filmu wypracował sobie swój własny charakterystyczny styl. „Dystrykt 9" w niektórych kręgach funkcjonuje już jako obraz kultowy, a „Elizjum", choć przez część odbiorców uznawane za nieco słabszą produkcję, kontynuowało przyjętą już wcześniej estetykę. Podobnie jest z „Chappiem". Te trzy filmy mają mnóstwo elementów wspólnych, lecz najnowszy z nich wyróżnia jedno – prawdziwie ludzki bohater w ciele robota.

Niedaleka przyszłość. Jedna z potężnych firm w Johannesburgu produkuje masowo roboty do zadań specjalnych. Stają się one nieodłącznym elementem tamtejszej policji. Jednym z inżynierów programujących oraz projektujących roboty jest Deon (Dev Patel). Przyświeca mu cel stworzenia inteligentnej maszyny, która byłaby samoświadoma. Niestet,y jego przełożona nie zgadza się na wykorzystanie jednego z zepsutych robotów, aby mógł wgrać testowy program. Wbrew zakazowi kradnie jedonego z nich, lecz przypadek sprawia, że w trakcie podróży do mieszkania jego ciężarówkę atakują gangsterzy. Gdy w ich kryjówce tłumaczy im, w jakim celu wiózł robota, pozwalają wgrać mu "oprogramowanie". Chappie myśli i czuje, uczy się jak dziecko poznając świat z perspektywy swoich opiekunów – gangsterów i Deona. Jednak Ci pierwsi kreują go na przestępcę, który ma za zadanie rabować i krzywdzić ludzi, choć nie jest świadomy wyrządzanego zła. Deon próbuje go ratować, lecz gdy gangsterzy zdają sobie sprawę, że czynią ogromną krzywdę świadomej istocie, jest już za późno na to, by znaleźć prosty sposób ratunku...

„Chappie" jako kolejna produkcja wpisuje się do grona filmów science fiction traktujących o sztucznej inteligencji. Jednak Blomkamp nie idzie w stronę rozważań moralno-etycznych, lecz zadaje pytania dotyczące świadomości oraz sfery emocjonalnej. Bo czy nowopowstały byt może przechodzić drogę rozwoju podobną do tej, którą przejść musi człowiek? Sceny, w których Chappie uczy się od swoich opiekunów chodzenia, sposobu mówienia są przeurocze, lecz nie należy ignorować faktu, że reżyser sięgnął do pewnych archetypicznych postaci – Matki, Ojca, Twórcy, a nawet tego złego, Niszczyciela. Jakby się uprzeć można odebrać „Chappiego" jako produkcję o wymowie wręcz biblijnej.

Po raz kolejny na miejsce akcji twórca wybrał RPA i Johannesburg. W dodatku również postawił na takie samo społeczne tło. Na bohaterów, którzy otaczają inteligentnego robota wybrał ludzi żyjących na marginesie, żyjących wręcz w slumsach. Wystarczy zestawić mieszkanie Devona z miejscem, w którym na hamakach śpią Yolandi i Ninja. Rosnąca przestępczość w mieście również przekłada się na życie wszystkich mieszkańców. Widoczne podziały, które zarysowuje reżyser biorą się z ogromu krzywd, jakie wyrządził w jego kraju apartheid (choć sam doświadczył go będąc jeszcze dzieckiem i nastolatkiem).

Nie da się nie wspomnieć, o obecności muzycznego duetu Die Antwoord. Na ekranie występują oni pod takimi samymi imionami i pseudonimami co na scenie – Ninja oraz Yolandi. Nie sposób ocenić ich gry aktorskiej, bo wydaje się, jakby w filmie po prostu odgrywali siebie samych. Enigmatyczni, przepełnieni dziwnością, pełniący rolę postaci archetypicznych, doskonale wpasowali się w estetykę Blomkampa. Reszta aktorów ginie w blasku trójki rodziny, nawet Patel, występujący jako Stwórca.

Postapokaliptyczna wręcz wizja niewielkiego kawałka świata przedstawia się niekiedy postindustrialnie, oscylując swoim wyglądem między slumsem a pofabrycznym wyglądem. Scen akcji jest o wiele mniej niż tych, w których bohaterowie uczą Chappiego języka, nowych słów i zachowań, lecz wypadają całkiem nieźle w stosunku do całości. Uwydatnia się w nich pewien heroizm, którego nie można się przecież nauczyć, a bywa potrzebą z głębi duszy. Zresztą – wszystkie te elementy filmu traktujące o emocjonalności robota, odrzuceniu go przez społeczeństwo kroją wręcz serce na pół.

Mimo, że Chappie urzekł mnie swoim ciepłem, a duet Die Antwoord pokochałam jeszcze bardziej, spodziewałam się po najnowszym dziele twórcy „Dystryktu 9" czegoś więcej. Być może dlatego, że jego estetyka powoli się wyczerpuje i nie sądzę, aby miała szansę towarzyszyć mu przez całą twórczość, jak ma to miejsce w przypadku chociażby Wesa Andersona. „Chappie" nadaje się niemalże dla każdego – dla filozofów, wrażliwców, wielbicieli kina akcji czy science fiction; i na każdy stan emocjonalny, bo zarówno wzruszy, jak i rozśmieszy.

Dział: Filmy