Rezultaty wyszukiwania dla: J.
Przewoźnik - zapowiedź
Poruszająca historia miłości, która stawia opór śmierci…
Dylan przeżyła straszliwy wypadek pociągu. Ale czy na pewno?
Ponury krajobraz wokół niej to nie Szkocja, lecz pustkowie, po którym krążą zjawy w poszukiwaniu ludzkich dusz. Czekający na nią nieznajomy nie jest zwykłym chłopcem. Tristan jest przewoźnikiem. Ma bezpieczne przetransportować jej duszę w zaświaty – zadanie, które wykonywał już wielokrotnie. Tym razem jest jednak inaczej.
Spotkanie z Anną Lewicką
Zapraszamy na spotkanie z Anną Lewicką, autorką "Trylogii Mocy i Szału".
Tom pierwszy serii WIĘŹ ukazał się w styczniu tego roku. Tom drugi SZAŁ będzie miał premierę w maju, a trzeci MOC - już jesienią.
Trylogia to pełna pasji opowieść o losach trzech sióstr uwikłanych w mroczne dziedzictwo, opowieść o mocy i szale, miłości i przeznaczeniu. Serdecznie zapraszamy na spotkanie, podczas którego Anna Lewicka opowie nie tylko o książkach, ale także, nawiązując do wydarzeń opisanych w pierwszym tomie serii, o korzeniach, wierzeniach i "magicznych" tradycjach związanych z okresem Świąt Wielkanocnych. Jeśli ciekawią Was zwyczaje związane ze świętem Ostery czy słowiańskimi motankami - serdecznie zapraszamy!
Onyx & Ivory
Monstressa. Tom 3 : Przystań
Drugiego kwietnia zostały ogłoszone nominacje do Nagrody Hugo i trzeci raz z rzędu do tytułu Najlepszej Powieści Graficznej (Best Graphic Story) została nominowana Monstressa. Nadmienić należy, że w poprzednich latach, tom pierwszy i drugi zdobyły ten tytuł, więc tom trzeci jest na dobrej drodze do przyniesienia trzeciej nagrody obu paniom, czego oczywiście im życzę.
„Przystań”, bo taki tytuł nosi kontynuacja „Krwi”, nawiązuje bezpośrednio fabularnie do wydarzeń, które miały miejsce na Morzu Otchłannym u brzegów Pontusu. Maiko Półwilk wróciła na pokład „Wesołego Łupieżcy” i umyka na Rozlewisko Łez i dalej do Pontusu. Nigdzie jednak nie jest bezpieczna, ani ona, ani jej towarzysze. Ścigana przez Królowe Krwi musi zawrzeć sojusz z Pierwszą Radczynią Pontusu, która udzieli jej azylu, jeśli ta uruchomi magiczny artefakt - Tarczę. Nie wszystko idzie po myśli zarówno Maiki, mistrza Zinna, jak i Radczyni. Maiko spenetruje pracownię cesarzowej-szamanki, odkryje moc maski i będzie walczyć z jednym ze starych bogów. Sprawy się jednak komplikują; Cumaeańskie wiedźmy wykonały pierwszy ruch, rozpoczynając wojnę, a to nie jedyny gracz, który ujawni się w tym tomie.
Kolejny tom dark fantasy z pogranicza horroru, autorstwa Liu i Takeda, to przede wszystkim wizualna uczta. Pomimo że seria Monstressa obfituje w krwawe i okrutne fragmenty, to przepych i bogactwo kreski, niweluje nieprzyjemne doznania splatterpunkowych wizji, kreowanych przez autorki. Świat Monstressy z pogranicza cyberpunku, secesji i japońskiej mitologii zanurzony jest z barokowym przepychem w estetyce szczegółu. Owszem część odbiorców ta gargantuicznych rozmiarów fantazyjność detalu i bodźców może przytłoczyć, ale mnie wyjątkowo uwodzi. Styl Sany Takedy w dużej mierze daje życie całej tej opowieści, której wątek fabularny stworzony przez Marjorie Liu jest zawiły, a świat tak rozległy, że trudno go objąć w powieści graficznej. Autorka w jednym z wywiadów wspomniała, że między innymi ze względu na rozległość i zagmatwanie realiów stworzonego przez siebie świata, stworzyła między innymi wykłady szacownej profesor Tam Tam, w których mogła wyjaśnić i uzupełnić wiedzę na jego temat, co w toku fabularnym, byłoby trudne. Akcja tomu trzeciego bliższa jest tomowi pierwszemu, więcej tutaj nawiązań do tajemnic cesarzowej-szamanki, krwi, która stworzyła Maiko i starych bogów, niż do powieści przygodowej z tomu drugiego. Jedynym zarzutem, jaki mogę postawić komiksowi są dialogi. Niestety są koszmarnie sztuczne, drętwe i nienaturalne. Najlepiej wypadają te pomiędzy Maiko i mistrzem Zinnem oraz te, które wypowiada lisiczka, pozostałe już nie trącą drętwotą, ale rzucają literacką cegłą i w żadnym razie nie można mówić tutaj o złym przekładzie, bowiem tłumaczem jest bardzo doświadczona tłumaczka Paulina Braiter.
Tom trzeci wypada minimalnie lepiej niż tom drugi. Historia nadal utrzymuje napięcie, podobnie, jak poprzednie, a grafika zachwyca. Dialogi trącą drętwotą przez co z bohaterami nie można się zżyć, ale na przebieg akcji nie mają żadnego wpływu, więc historię Maiko można nadal śledzić i cieszyć oko pięknymi ilustracjami Takedy.
Epidemia
Klasyka thrillera medycznego
Gdy założyciel Kliniki Richtera w Los Angeles zapada na nieznaną chorobę, nikt jeszcze nie wie, że to początek epidemii. Już wkrótce jednak chorują lekarze i pacjenci, liczba ofiar rośnie lawinowo, a władze nie potrafią znaleźć przyczyny.
Marissa Blumenthal, młoda lekarka z Centrum Kontroli Epidemiologicznej w Atlancie, próbuje rozwikłać zagadkę, z którą nie poradziły sobie autorytety medyczne, i powstrzymać epidemię, nim będzie za późno.
Epidemia - klasyczne już dzieło Robina Cooka - zawiera wszystkie niemal elementy typowe dla thrillera medycznego: wartką akcję, ciekawych bohaterów, napięcie, trudny problem medyczny i... walkę na śmierć i życie.
Rat Queens tom 5: Wielkie magiczne nic - zapowiedź
Palisada ma nowego mieszkańca: tajemniczego maga, który chce raz na zawsze skończyć z ludzkim cierpieniem. Kiedy znane nam łowczynie nagród zaczynają znikać, Betty odkrywa przerażającą prawdę o wydarzeniach, które miały miejsce po uwięzieniu Hanny w magicznej próżni…
Noc bez gwiazd
Ostatnio coś jest nie tak z moimi wyborami czytelniczymi – sięgam po drugie tomy serii, nie mając nawet pojęcia o istnieniu pierwszych. Jednak czy to aby na pewno moja wina czy może fakt, że niektóre powieści wydawane są w taki sposób, że nic nie wskazuje na to, że są kontynuacją? Okazuje się jednak, że chwilami nie ma to aż tak wielkiego znaczenia – „Noc bez gwiazd” stanowi drugi, a zarazem finalny tom „Kronik Upadłych” i chociaż faktycznie dobrze by było wiedzieć, co działo się w pierwszym tomie, to mimo wszystko lektura nie okazała się być problematyczna.
Peter F. Hamilton to ceniony pisarz, którego twórczość stanowią historie science-fiction. „Noc bez gwiazd” to zdecydowanie typowa powieść z tego gatunku, która niesie ze sobą wszystkie najważniejsze dla tego nurtu elementy. Zapoznajemy się z historią planety Bienvenido, która przez stulecia była więziona w Pustce. Jej mieszkańcy dzielą się na dwie rasy: ludzi oraz Upadłych. I chociaż Pustka ich uwolniła, to mimo wszystko los nie okazał się być całkowicie łaskawy. Teraz Bienvenido znajduje się miliony lat świetlnych od Wspólnoty, która nawet nie ma pojęcia o jej istnieniu. A ludzie i Upadli zaczynają walczyć o dominację – czy słusznie?
Istotnym elementem są tutaj walki międzygwiezdne i konflikt panujący pomiędzy mieszkańcami owej planety. W przypadku wybuchającego konfliktu nie mogło tutaj również zabraknąć aspektów politycznych, które chwilami bywają lekko zastanawiające – dlaczego zamiast wspólnie walczyć o przetrwanie i dotarcie do Wspólnoty, mieszkańcy planety postanawiają ze sobą konkurować i pragną koniecznie udowodnić swoją wyższość względem przeciwnika? I chociaż pojawia się nadzieja, mała istotka, której istnienie być może jest ogniwem łączącym zapomnianą przeszłość i nieoczekiwaną przyszłość, to jednak konflikt jest silny.
Chociaż dzieło Hamiltona jest niesamowicie obszerne, to mimo wszystko czyta się je znakomicie. Wspaniałe tempo akcji, mnóstwo interesujących wątków, wciągająca fabuła i dojrzały język – oto elementy działające na korzyść tej historii. Niestety, tak mocno skupiłam się na rozgrywających się tutaj wydarzeniach, że jakoś nie byłam w stanie lepiej przyjrzeć się bohaterom, a jest ich całkiem sporo. Chyba najbardziej w pamięci zapadła mi Anielska Wojowniczka, aczkolwiek to chyba też nie jest do końca ten rodzaj literatury, w którym wypadałoby się zżyć z jednym, konkretnym bohaterem. W tym przypadku żyje się samą historią i jej wieloma aspektami.
Ta książka ma spore szanse na oczarowanie każdego fana porządnej fantastyki. Jest napisana naprawdę w genialnym stylu, wszystko jest w stu procentach przemyślane, a barwny język autora sprawia, że ciężko utrzymać wyobraźnię w ryzach. To nie tylko doskonale skrojona intryga i wciągająca opowieść, to naprawdę niesamowity, międzygwiezdny świat, który ma w sobie coś urzekającego. Niesie ze sobą nadzieję, chwilami skłania do refleksji, zwłaszcza jeżeli zastanowimy się nad konfliktem pomiędzy dwoma rasami, ale stanowi też kawał dobrej rozrywki czytelniczej. Zdecydowanie jest to pozycja godna uwagi.
Matka
Szczęście zmieniło wygląd Christophera. Dostrzegałam to w falowaniu jego piersi, w tym jak się prostował, odciągając ramiona do tyłu, a na jego twarzy niemal bez przerwy gościł uśmiech. W tym czasie Margaret raz na dwa tygodnie opisywała w liście, co nowego zaszło w życiu rodzinnym w Morecambe. W prawym górnym rogu koperty zawsze widniał jego własny adres, jakby chciała mu przypomnieć, gdzie mieszka.
Tak naprawdę nie do końca wiem od czego powinnam zacząć. Bo „Matka” S.E. Lynes wywołała u mnie dość mocno skrajne emocje. Biorąc się za czytanie tej książki spodziewałam się thrillera psychologicznego opartego na rywalizacji dwóch matek. I thriller faktycznie dostałam, lecz nie taki jakiego oczekiwałam. Dostałam coś, co poruszyło mnie do głębi, grając na moich emocjach i uczuciach jak na harfie. Uderzając jednak w te struny, które odpowiedzialne są za lęk, dezorientacje i niepokój. Bo właśnie w takim klimacie utrzymana jest cała powieść.
„Matka” zaczyna się w momencie kiedy mężczyzna o imieniu Billi morduje innego, bezimiennego mężczyznę. I na pierwszy rzut oka, nie wiadomo co to wszystko ma do fabuły. Dopiero później, na koniec okazuje się jak kluczowy był ten początek. Autorka następnie płynnie przechodzi do przedstawienia głównego bohatera – Christophera, który w dniu wyjazdu na studia dowiaduje się, że jest adoptowany. Postanawia zrobić wszystko by odnaleźć swoich biologicznych rodziców, bo tak naprawdę czuł, że nigdy nie należał do rodziny, która go wychowywała. Oficjalnymi kanałami udaje mu się odnaleźć Phyllis – kobietę, która go urodziła. I wydaje się, że wszystko powinno być już w porządku, że wszyscy powinni być już szczęśliwi. No cóż, nie koniecznie.
Muszę przyznać, że „Matka” jest jedną z tych powieści, które porwały mnie i wciągnęły do swojego świata właściwie tylko dzięki fabule. Bo główny bohater, nie wzbudził we mnie sympatii. Christopher jest typem zahukanego dzieciaka, który we wczesnych latach szkolnych był dręczony. Jest spokojny, wycofany i wykazuje wręcz chore zainteresowanie Rozpruwaczem, który w tamtych czasach grasuje na ulicach mordując prostytutki (swoją drogą, fajny pomysł na drugoplanową historię, która też nadaje powieści klimatu). Do końca nie można powiedzieć co chodzi mu po głowie i jak zachowa się w danej sytuacji. Po poznaniu swojej biologicznej matki wykazuje też wobec niej dziwne uczucia, jakby był w niej zakochany jak w kobiecie. Ogólnie rzecz ujmując, jest dziwny, śliski. Wzbudzał we mnie raczej same negatywne emocje i jeśli mam być szczera to ani przez chwilę mu nie współczułam.
Tak jak wspominałam wcześniej, cała książka jest utrzymana w dość mrocznym, nieprzyjemnym klimacie co jak dla mnie ma pozytywny wydźwięk. Ta historia tego potrzebowała. Klimatu deszczowego miasteczka, w którym rzadko wychodzi słońce. Dużym plusem jest też fakt, że książka jest opowiedziana z perspektywy osoby trzeciej i na początku nie do końca wiadomo kto to jest, ale tak naprawdę już w połowie można się domyślić, kto opowiada nam to co się wydarzyło.
„Matka” to tak naprawdę prawdziwe studium tego jak ze spokojnego człowieka można stać się szaleńcem i pogubić się we własnych kłamstwach. Pokazuje, że czasem oczywiste wcale nie jest takie oczywiste, a niektóre historie mają drugie dno. Osobiście widzę tutaj też jeszcze jeden przekaz – uważaj na to, czego sobie życzysz, bo może się spełnić. Bo w końcu i Phyllis, i Christopher życzyli sobie odnaleźć biologiczną rodzinę, ale czy wyszło im to na dobre? O tym musicie przekonać się sami.
Czy polecam tą książkę? Jak najbardziej. Ale nie będzie to pozycja dla wszystkich. Pomimo mojego zachwytu nad fabułą i naprawdę dobrze zaplanowaną treścią to książkę czytało mi się dość ciężko, właśnie ze względu na ten mroczny klimat. Również Ci, którzy szukają w książkach lekkich powieści, które nie zostawią śladu w ich psychice powinni sobie odpuścić czytanie „Matki”. Jednak wszyscy Ci, którzy chcą złaknieni historii nieoczywistych polecam sięgnięcie bo tę powieść, bo naprawdę warto.
Krew Świętego
Kiedy dwa lata temu zaczynałam lekturę powieści Ostrze zdrajcy, nie przypuszczałam, że historia rozrośnie się w 4-tomową serię i że nabierze takiego rozpędu. Pamiętam też, że miałam mieszane uczucia co do książki. Pomysł na opowieść w stylu płaszcza i szpady wydał mi się niezły, miałam za to niemały kłopot w połapaniu się w narracji, toczącej się na dwóch płaszczyznach. Tymczasem okazało się, że niedługo potem pojawiła się część druga, a obecnie jestem już po lekturze części trzeciej. I nadal nie mogę przestać się zastanawiać, czym jeszcze autor zaskoczy swoich czytelników. Bowiem za każdym razem, gdy już pomyślę, że nic przecież się nie wydarzy, że historia się skończyła i nie ma co tego dłużej ciągnąć, okazuje się, że Falcio i jego doborowa drużyna mają jeszcze wiele do powiedzenia i do zrobienia. A potem tak się już człowiek z nimi zżyje, przywyknie do ich wisielczego poczucia humoru, że gdy dociera do ostatniego rozdziału, bardzo chciałby mieć pod ręką kolejny tom.
Krótko dla przypomnienia.
Akcja powieści toczy się w Tristii, kraju, w którym po śmierci króla Paelisa, zapanowały chaos i bezprawie. Doborowy odział rycerzy stworzonych przez władcę, zwany Wielkimi Płaszczami może być szansą na przywrócenie starego porządku i wprowadzenie na tron córki zmarłego władcy, młodej Aline. Sprawa jednak nie jest taka prosta ani oczywista jak mogłoby się wydawać i kiedy w końcu się to uda, okazuje się, że to dopiero początek kłopotów. Umieszczenie księżniczki na tronie jest proste, znacznie trudniejsze będzie utrzymanie jej na tym tronie i zmuszenie do posłuchu rozbite społeczeństwo. Każda z warstw ma bowiem własną wizję przyszłego kraju, a im większy ucisk najuboższych, tym lepiej. Tym razem głównym zagrożeniem są kapłani, którzy zdeterminowani, by doprowadzić do upadku ostatnich praw, powołują do życia nowego boga, którego forpocztami są fanatyczne Boże Igły. Jak można zabić Świętego lub boga i czy można? Odpowiedź na to pytanie okaże się zaskakująco krwawa.
Świat wykreowany przez Sebastiena De Castella jest niesamowicie barwny i zaskakujący. Ogromnym pozytywem jest duża dawka czarnego humoru, zarówno w kreacji bohaterów, jak i warstwie słownej. Pomysły na nazwy trucizn, czy stare słowa - określenia postaw czy zachowań, imiona świętych i bóstw nieustannie przywołują uśmiech na twarzy czytającego. Przyjaciele Falcia, Kest i Brasti uwielbiają się powoływać na Cycki Świętej Lainy czy Jaja Świętego Zagheva.
Bardzo też zaskakują przemiany postaci. Była kurtyzana może stać się Świętą od Miłosierdzia, a ze wszystkiego co nędzne, okrutne i straszne może powstać nowe bóstwo. Niewinna nastolatka może dorosnąć do roli królowej, a przypadkowa śmierć młodego chłopca, poświęcającego się w obronie siostry, może doprowadzić do narodzin najważniejszego dla rycerza bóstwa, mianowicie Bohaterstwa.
Ciągła walka o słuszne ideały, w świecie ogarniętym przemocą i fanatyzmem, jest, łagodnie mówiąc, trudna. Falcio i jego kompani nie raz ulegają zwątpieniu. Czy nie prościej byłoby się poddać i odpocząć? W końcu tyle się już zrobiło i nie wygląda na to, żeby coś uległo zmianie. W kolejnych przygodach bohaterów, autor zawarł wiele mądrych przemyśleń. Odwagi, miłosierdzia czy bohaterstwa nie nabywa się raz na zawsze. Trzeba pielęgnować w sobie ich zalążki i odnajdywać je wciąż na nowo. Trzeba mieć przede wszystkim siłę, by ich szukać. To w tym tkwi klucz do pokonania zła, które niestety łatwiej dostrzec niż ukryte i łagodne dobro.
Jestem pod wielkim wrażeniem powieści Krew Świętego. Pokuszę się o stwierdzenie, że jest najbardziej pomysłowa i dopracowana ze wszystkich trzech do tej pory przeze mnie poznanych. Autor niczego nie pozostawia przypadkowi. Każdy detal ma tu znaczenie i prędzej lub później wpłynie na bieg akcji. Teraz już wiem, że pomysł na serię o Wielkich Płaszczach, nawiązujący do zapomnianych już ideałów muszkieterowskich, był genialny. Przygodę z serią polecam każdemu, kto lubi przygodę, intrygi i szermiercze dygresje. Jest brawurowo, oryginalnie i zaskakująco. Oby finałowa część serii pojawiła się jeszcze w tym roku.
Stróż krokodyla
Mieszka tu już dwadzieścia lat -Boże, jak ten czas szybko leci!- a z dnia na dzień jego ciało zdawało się starzeć coraz szybciej. Gregers Hermansen jednak tak łatwo się nie poddaje, o nie; podstawowe rzeczy, jak wyrzucenie śmieci może jeszcze zrobić sam. Schodząc na dół zauważył, że drzwi do mieszkania dwóch młodych kobiet są uchylone- czyżby były na tyle nieostrożne, że zostawiają je otwarte? A może coś się im stało... ? Gregers powoli wchodzi do mieszkania dziewczyn, nie spodziewając się, że za niedomniętymi drzwiami czeka na niego koszmar.
Śledztwo w sprawie zamordowania młodej kobiety, Julie, bada Jeppe Kørner wraz z nieodłączną Anette Werner. Ten duet zachowuje się jak stare małżeństwo, budząc we wszystkich współpracownikach rozbawienie, a tym samym będąc nierzadko powodem licznych żartów. Nie umniejsza to jednak ich skuteczności. Tym razem sprawca nie pozostawił ani jednego śladu, prócz specyficznego "podpisu", wyrytego na twarzy zmarłej. Komu mogła się narazić kobieta, która w Kopenhadze dopiero zaczyna dorosłe życie? Czy jej śmierć jest wynikiem odrzuconego uczucia? I jaki związek z tym wszystkim ma książka pisana przez Esther de Laurenti, właścicielkę kamienicy?
Ponoć nie ma zbrodni idealnej; zawsze zostanie jakiś zapomniany (i przez to niewytarty) odcisk palca, ślad buta czy włos. Choć wciąż zadziwia, ale nawet takie drobne dowody świadczące o czyjejś obecności na miejscu zbrodni mogą wskazać mordercę. A jednak tym razem może być zupełnie inaczej. Inspektorzy kopenhaskiego wydziału zabójstw stoją przed skomplikowanym zadaniem- niby mają pewne poszlaki, znaleźli też odciski, ale... jakoś nie pasuje to do ogółu śledztwa. Pole podejrzanych znacznie się zawęża, gdy na scenę wychodzi kwestia pisanej przez Esther di Laurenti książki, kryminału; morderstwo Julie jest wręcz idealną kalką opisanych przez byłą wykładowczynię wydarzeń. Teraz wystarczy tylko znaleźć osoby, mające dostęp do owej książki. I tu przed Jeppem oraz Anette wyrasta kolejny mur, wydawałobby się nawet, że nie do przeskoczenia. A mimo to... nie istnieją zbrodnie doskonałe.
Zapowiadała się bardzo ciekawa historia z gatunku tych, gdzie nigdy nie wiadomo, na kogo "postawić". Owszem, sam pomysł już gdzieś tam kiedyś przewinął się przez rynek literacki, aczkolwiek autorka i tak miała duże pole do popisu. I moim zdaniem nie do końca je wykorzystała, poczynając od niedopracowanych bohaterów, na samym śledztwie kończąc. Choć początkowo wydaje się, iż Jeppe Kørner będzie ową sprawę prowadził ze swoją policyjną drugą połówką, Anette, to tak naprawdę kobieta jest tłem tego duetu. Pani Engberg poświęciła całą książkę postaci inspektora, dla Werner zostawiając niewiele miejsca. Ot, raczej stworzyła ją po to, by Kørner nie czuł się samotny (jakkolwiek to zabrzmi). Jeppego poznajemy niemal od podszewki, nieobce są nam jego wspomnienia dotyczące byłej żony, jak i obecnie nawiązany romans i związane z tą relacją uczucia. A mimo to... wszystko wydawało się takie drewniane, sztuczne. Jakby Jeppe sam nie wiedział czego chce, zarówno od życia, jak i śledztwa. Bohaterowie byli zaledwie cieniami, nie przewodzili całej historii, tym samym nie zapisując się jakoś szczególnie w pamięci. I nie, nie chodzi mi o to, że główna postać ma borykać się z problemem alkoholowym etc. jak to dzieje się w innych lekturach, ale brakowało w tej całej historii jakiejś siły napędowej, która pchałaby ich do poznania tajemnic Julie. Co więcej, nie rozwinięto w pełni jedynego ciekawego (dla mnie) wątku, który był znaczący dla rozwiązania sprawy morderstwa, ale też poznania powodu, dla którego to właśnie Julie stała się ofiarą. Ot, pewna postać znalazła się w kręgu podejrzanych, inspektorom coś w nim nie pasowało, ale złożyli to na karb specyficznego charakteru przepytywanego jegomościa. Później -opłotkami- dowiadują się, że może jednak ma on większe znaczenie dla toku śledztwa, niż mogli przypuszczać, bam! szybka akcja i czytelnik dostaje rozwiązanie sprawy. Wszystko dzieje się jakby za naszymi plecami, zyskujemy wyłącznie urywki informacji, przez co sami nie mamy możliwości uczestnictwa w poszukiwaniach.
Podsumowując, pani Katrine Engberg miała ciekawy pomysł, aczkolwiek zawiodło wykonanie. Stróż krokodyla otwiera serię, mam więc szczerą nadzieję, że w kolejnych tomach rozwinie pisarskie skrzydła, gdyż jak na razie nie zaserwowała nam niczego, co mogłoby nas skusić na kontynuację lektury.