Fizyczna przemiana w jakiekolwiek stworzenie jest niemożliwa. Jednak w czasach średniowiecznych wiara, że człowiek jest wstanie przemienić się np. w wilka rozprzestrzeniła się po całej Europie. Legendy we Francji, Skandynawii, Niemczech, w Europie Wschodniej i Środkowej , w Grecji podawały istnienie człowieka-wilka. Nawet w Ameryce, na długi czas przed Kolumbem Indianie żyli w strachu przed wilkołakami.
Jednak coraz więcej jest przypuszczeń, że legendy te pochodzą już z czasów prehistorycznych, kiedy to wielcy myśliwi przywdziewali skóry dzikich zwierząt, wiedząc, że obdarzą one ich wielką siłą.

Najbardziej charakterystycznym motywem wszystkich podań i legend o wilkołakach jest księżyc, podczas którego pełni następuje przemiana. Ponoć i ta kwestia ma swój początek w czasach prehistorycznych. Wtedy to pierwsi ludzie, którzy oswajali dzikie psy, spostrzegli, iż wyją one do księżyca. Drugim wytłumaczeniem pełni księżyca w legendach jest mitologia. Rzymska Diana, grecka Artemida lub babilońska Isztar to boginie Księżyca i jednocześnie boginie łowów, których psy myśliwskie to ludzie zamienieni w wilki.

Legendy o wilkołakach są często powiązane z legendami o wampirach czy czarownicach. W Grecji kiedyś wierzono, że pola bitew nawiedzają wampiry, które pod postacią wilkołaków wysysają krew z umierających żołnierzy. W średniowiecznej Europie uważano, że to czarownice zsyłając klątwę zamieniają ludzi w wilki. Zaś słowiańskie legendy podają, że wilkołaki po śmierci zamieniały się w wampiry.
Jeśli chodzi o polską nazwę - wilkołak to pochodzi z języka słowiańskiego – wilkodłak ( vlkodlak ) gdzie dłak (dlak) oznacza człowieka . Zaś angielska nazwa wilkołaka brzmi werewolf gdzie wolf to wilk , a were znaczyło w języku Anglossasów „człowiek".

Wiele przypadków tzw. wilkołactwa które odnotowano w średniowieczu, wynikała z przekonania, iż taką postać można poznać po rzadko występujących ludzkich cechach. Np. uwczesnym świadectwem wilkołactwa były spiczaste uszy, sterczące zęby, duże owłosienie lub szerokie brwii. Panowało również przekonanie że w bestie można się zamienić pijąc wodę z kałuży powstałej w zagłębieniach po wilczych łapach, lub zjadając wilcze mięso. W średniowiecznej Europie aby uchronić się przed wilkołakami podobnie jak przed wampirami wieszano na drzwiach wianek z czosnku.
Duży wpływ na powstanie legend o wilkołakach miały przypadki likantropii, czyli urojonego wilkołactwa. Likantropia w przeciwieństwie do podań ludowych jest autentycznym schorzeniem.. Ten tzw. „Wilczy obłęd" po raz pierwszy został rozpoznany w II wieku n.e. przez Marcellusa Sidetesa. Osoba cierpiąca na tę chorobę roi sobie, że jest wilkołakiem lub w każdej chwili może się w niego przemienić. Tacy ludzie mogą np. wyć do księżyca, jeść surowe mięso lub ... wgryzać się w ciało ofiary podczas pragnienia ludzkiej krwi !!!

Istnieje jeszcze wiele przypadków „fałszywego wilkołaka". W 1990 roku badacz Hugh H. Trotti zaproponował teorię, iż legendy wywodzą się z Imperium Rzymskiego, gdzie czczono Hermanubisa – boga z głową szakala ( odpowiednik egipskiego Anubisa ). Według Trottiego germańscy wojownicy często widywali noszących wilcze maski kapłanów. Opowieści o nich mogły z czasem przerodzić się w legendy o wilkołakach.
Obecnie dzięki rozwojowi medycyny wiemy, iż oprócz likantropii także inne choroby mogły powalić legendy o loups-garous czyli wilkołakach. Taką chorobą jest np. wścieklizna, gdzie osoby ugryzione np. przez wilka (lub inne dzikie zwierzę) , toczyły pianę z ust .

Niegdyś wilkołaki kryły się po ciemnych lasach i budziły lęk wśród ludzi, teraz dzięki wyobraźni wielu pisarzy i filmowców stały się częścią kultury masowej. Wilkołaki są bohaterami coraz większej liczby książek i filmów fantastycznych lub horrorów. Nie będę przytaczał tutaj wszystkich tytułów, jednak warto zwrócić uwagę na filmy : „Wilk" z Jackiem Nicholsonem lub „Underworld" , gdzie przedstawiono historię wampirów i wilkołaków, jako dwóch znienawidzonych rodów oraz książkę „Kołysanka wilka" Mariusza Poźniaka. Na podstawie legend i wilkołakach powstała również gra RPG – „Wilkołak: Apokalipsa".

Teraz człowiek XXI wieku zdaje sobie sprawę, iż groźne zwierzę to jedynie wymysł folkloru i że prawdopodobnie nigdy nie przyjdzie mu stanąć oko w oko z bestią....

Bibliografia:
1. Aleksander Gieysztor "Mitologia Słowian", Wydawnictwo Artystyczme i Filmowe, Warszawa 1982
2. Jerzy Strzelczyk "Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian", Rebis, Poznań 2007
3. Faktor X, nr 12